بهداشت روانی در محیط کار چیست؟(پیامدها و عوامل موثر بر آن)

بهداشت روانی در محیط کار این روزها برای همه کارکنان تبدیل به موضوع مهمی شده است.حمایت از سلامت روان در محیط کار یک امر بسیار ضروری است.همه افراد می دانند که عوامل خطر مرتبط با کار می توانند بر سلامت روان تأثیر منفی شدیدی بگذارند. سلامت روانی کارکنان باعث کارآمدی بیشتر آن ها در محیط کار و پیشرفت شغلی آن ها نیز می شود. ایجاد راه حل های سلامتی برای کمک به پیشرفت کارکنان اولین اقدام در هر شرکتی است.همچنین کارمندان نیز می توانند ار کارفرمایان خود بخواهند تا برنامه های بهداشت روانی را در شرکت ارائه دهند. در ادامه این مقاله به بررسی پیامد ها و عوامل موثر بر بهداشت روانی در محیط کار میپردازیم.با ما در مرکز دوره های مدیریتی و مهارتی همراه باشید.
بهداشت یا سلامت روان چیست؟
سلامت روان حالتی از رفاه و آسایش است که در آن فرد میتواند با استرسهای روزانه خود کنار بیاید، به نحوی سازنده کار کند، به پتانسیل کامل خود دسترسی پیدا کند و به جامعه خود کمک کند. سلامت روان، همراه با سلامت فیزیکی و رفاه اجتماعی، جزء ضروری از سلامت کلی است.
شما می توانید بدون داشتن بیماری ، سلامت روانی ضعیفی داشته باشید و همچنین با داشتن یک بیماری روانی می توانید سلامت روانی مناسبی داشته باشید. سلامت روان و عملکرد انسان دو هدف جدا از هم نیستند، بلکه دو قسمت از یک مساله هستند. انسان با وجود هر دو آن ها شکوفا می شود. در دنیای کسب و کارهای امروزی، سلامت روان کارکنان باید اولویت اصلی شرکت هایی باشد که به دنبال استخدام نیرو با عملکرد بالا هستند.
دلایل اهمیت بهداشت روانی در محیط کار
انسان های امروزی در حالتی قرار دارند که نمیتوانند نسبت به سلامت روان خود بیاهمیت باشند. امروزه افراد با چالشهای مثبت و منفی زیادی رو به رو هستند ، که باید با شکستهایشان کنار بیایند و در محیط کار و خانه شخصیتی فعال داشته باشند. به همین دلیل باید به سلامت روانی خود اهمیت بدهند.
سلامت روان به همه افراد کمک می کند تا احساساتشان را بشناسند و از آن ها در جای درست استفاده کنند. همچنین قادر هستند با دیگران تعاملات داشته باشند و اصول مهارتهای اجتماعی و شناختی را یاد بگیرند.کارکنانی از نظر روانی در وضعیت مناسبی قرار دارند که :
- انعطافپذیر هستند
- استرس خود را کنترل می کنند
- مسئولیتهای خود را میپذیرند
- در برابر تغییرات مقاومت نمی کنند
- در شرکت یا سازمان رشد میکنند
ترکیب تمام این موارد به آن ها کمک می کند تا به بالاترین حد پتانسیل خود برسند. به همین دلیل است که توجه به سلامت روان در محیط کار اهمیت بسیار زیادی دارد.
پیامد های حاصل از بهداشت روانی ضعیف
چهار پیامد حاصل از سلامت روانی ضعیف در محل کار :
- عدم تمرکز کافی: سلامت روان ضعیف باعث می شود فرد احساس بی انگیزگی و عدم تمرکز کند. وقتی انسان ها مشکلات روانی دارند، ذهن آن ها سرگردان می شود یا روی مشکلاتشان متمرکز می شود در نهایت باعث می شود بر روی کار خود تمرکز کافی نداشته باشند.
- میزان عملکرد شغلی: وقتی احساس ناراحتی می کنیم، دستیابی به مهارت های رفتاری که نیاز به خلاقیت و انعطاف پذیری دارد چالش برانگیز است. بدون این مهارت ها، ما منابع روانی کافی برای عملکرد مناسب در شغل خود نخواهیم داشت.
- برقراری ارتباط: وقتی از نظر عاطفی احساس خوبی نداشته باشیم، برقراری ارتباط خوب بسیار دشوار است. سلامت روان ضعیف ممکن است منجر به برداشت اشتباه یا واکنش بیش از حد به همکاران شود.
- قدرت تصمیم گیری: سلامت روان ضعیف می تواند منجر به عدم کنترل افکار منفی و قدرت تصمیم گیری ضعیف شود. تصمیمگیری ضعیف ممکن است منجر به از دست دادن جلسات مهم کاری، دیر رسیدن به قرارهای کاری و عدم تعهد به سیاستهای سازمان شود.
عوامل موثر بر بهداشت روانی شاغلان
مورد حمایت قرار نگرفتن کارکنان
در شرکت هایی که مدیران از کارکنان خود حمایت نمیکنند، سطح بهداشت روانی بسیار پایین میآید. مدیران در این فضای کاری منابع کافی در اختیار کارکنانشان قرار نمیدهند و فقط از آنها توقع دارند.
دو شرکت متفاوت را در نظر بگیرید که بهتازگی کارکنانی جذب کردهاند. مدیر شرکت اول شرح دقیقی از وظایف به کارکنان جدید ارائه میدهد و همهچیز را برای آن ها شفاف سازی میکند. بنابراین نیرو جدید با آرامش و بدون استرس مشغول انجام مسئولیت های خود میشود. در شرکت دوم، مدیر فقط توضیحات خلاصه واری درباره موقعیت شغلی میدهد و کارمند را در میان انبوهی از ابهامات رها میکند. این کارمند با فشار روانی بالا و استرس زیاد مشغول به فعالیت میشود و همیشه نگران است که بخشی از وظایف خود را انجام نداده باشد و به این خاطر جریمه شود. در مثال بالا، سطح سلامت روان در شرکت اول در درجه بالاتری از شرکت دوم است.
سوء عدم تعادل
تعادل در زندگی باعث میشود تا کمبودهای یک بخش در دیگری جبران شود. اما زمانی که فرد احساس کند، وظیفه های مختلفی که دارد در محیط کار و خانواده با هم تداخل دارند و باعث اختلال می شود، احساس تعارض بین کار و زندگی به وجود میآید.
این تداخل، باعث آسیب به عملکرد فرد در محیط خانه و کار میشود و همین طور سلامت روان او را در معرض خطر قرار می دهد. کاهش کارآمدی، احساس درماندگی، کاهش تعهد شغلی و کاهش رضایت شغلی، همگی این موارد از آثار سوء عدم تعادل بین کار و زندگی است
تبعیض و نقض حقوق کارکنان
اگر در فضای کاری مسائلی مانند تبعیض بین کارکنان یا نقض حقوق آنها صورت بگیرد باعث ایجاد مانعی برای سلامت روان می شود.
مسائلی مانند ترس از دست دادن موقعیت شغلی، مشارکت نداشتن سایر کارکنان در کارهای گروهی، مورد تمسخر قرار گرفتن از سوی همکاران، عدم ارتقای شغلی و… میتواند به صورت مستقیم بر بهداشت روانی فرد تاثیر بگذارد.
فشار کاری بالا
برخی از مدیران از کارکنانشان همیشه انتظار دارند در بهترین حالت خود باشند و بهترین عملکرد ارائه دهند. این توقع ، فشار زیادی به کارکنان وارد میکند. کارکنان برای برآوردهکردن انتظارات مدیران، میزان ساعت یا حجم کارشان را افزایش میدهند و در نتیجه دچار استرس شدید و خستگی میشوند. مستمر بودن چنین وضعیتی سلامت روان کارکنان را به خطر میاندازد.
نبود امنیت شغلی
یکی از اصلی ترین عواملی که سلامت روان کارکنان را تضعیف میکند، ترس است. ترس از اینکه شغلی پیدا نکنند و بیکار بمانند و نتوانند از پس صورتحسابها و هزینه خانوادهشان بر بیایند. در دوران شیوع ویروس کرونا، ترس ازدستدادن شغل به معضل جدی برای نیروهای کار در سراسر جهان تبدیل شد و آسیبهای جدی به سلامت روان آن ها وارد کرد.
برقرای ارتباط با مدیران
مدیرانی که قادر هستند با کارکنانشان ارتباطی صمیمانه برقرار کنند، سلامت روان در سازمان آن ها را ارتقا پیدا می کند. در سازمانهایی که کارکنان ارتباط مناسبی با مدیر خود ندارند، سلامت روان روز به روز ضعیف تر میشود. کارکنانی که ارتباط خوبی با مدیران ندارند از آن ها میترسند و زمانی که با آن ها همصحبت میشوند، مضطرب هستند و تحت فشار روانی شدیدی قرار میگیرند.
سازگاری فرد با شرایط
یکی دیگر از اصول بهداشت روانی اطلاع فرد از محدودیتهای خود و دیگران و پذیرفتن آنان است. عدم سازگاری فرد با محدودیتهای خود چه مادی، چه جسمانی و چه ذهنی میتواند زمینه ابتلا به بیماری ها را فراهم آورد. بنابراین فردی که به دنبال بهداشت روانی است باید اهدافش را متناسب با توانایی انتخاب کند. اهداف غیرمنطقی و بلندپروازانه منجر به شکست شده و در نهایت مشکلات درونی و ناسازگاری به همراه خواهد داشت.
عزت نفس ضعیف
کسانی که دارای عزت نفس ضعیفی هستند ، درباره استعدادهای خود مطمئن نیستند و خیلی برای خود ارزش قائل نیستند. کسانی که عزت نفس بالایی دارند در کار خود زیاد ریسک میکنند و در سلسله مراتب اموربه دنبال کارهای سطح بالا می روند یا به دنبال کارهایی هستند که در آن رقابت زیادی وجود دارد. عزت نفس بالا باعث می شود که شخص به انتقادهای دیگران زیاد حساسیت نشان ندهد. برای خود اهداف بالایی در نظر می گیرد و برای رسیدن به آن اهداف بسیار تلاش میکند.
وضعیت جسمانی
منظور از وضعیت جسماني ، مجموعه کاملی از آمادگي ها، مهارت ها، و توانایي هاي فیزیکی لازم در افراد، براي انجام وظايف و مسئوليت هاي محوله ميباشد. این بدان معنا است که هميشه فرد توانايي ها و قابليت هاي لازم را براي انجام كار محوله داشته باشد. ايجاد برخي حوادث در فضای كار، حاصل شرايط بدني و نارسايی ها و معايب جسمی است.
راهکارهای ارتقای بهداشت روانی در محیط کار
بهترین راه برای ارتقای بهداشت روانی در محیط کار این است که پیش از ایجاد مشکلات چارهاندیشی کنید. اگر محیط کاری شما از همان ابتدا برای کارکنان درست و سالم باشد، دیگر نیازی به درمان و اصلاح نخواهید داشت و با مشکلاتی مواجه نخواهید شد که بهخاطر روان ناسالم کارکنان ایجاد میشوند.
ارتقای بهداشت روانی توسط مدیران
- مهیا کردن خدمات درمان بالینی برای اشخاصی که بیماری روانی دارند یا حس می کنند که از نظر روانی سالم نیستند
- فراهمکردن فضایی برای استراحت و آرامش در طول زمان کاری
- فراهمکردن ابزار خودارزیابی سلامت روان برای کارمندان
- قرار ندادن کارکنان در دو راهی کار و زندگی
- به حداقل رساندن ماموریت های خارج از ساعات کاری
- بیمه سلامت روان و تأمین کمکهزینه برای مشاوره و داروهای رواندرمانی
- کم کردن کارهای اضافی برای بهبود فرآیندهای کاری
ارتقای بهداشت روانی توسط کارمندان
کارمندان قشر حساس در جامعه هستند. از این رو مشکلات مالی یا کاری و فشار مدیران ممکن است باعث شود تا از نظر روحی و روانی در معرض خطر بیشتری قرار گیرند. از این رو خود آن ها باید سعی کنند تا به فکر خود باشند. برخی از اقداماتی که کارکنان باید برای بهبود سلامت روان خود انجام دهند، در زیر بررسی شده است که عبارتند از :
- قدرت نه گفتن محترمانه : در صورتی که احساس میکنید درخواستهای غیرمنطقی و خارج از توان و وظیفه ازشما میشود، محترمانه نه بگویید.
- تعامل کردن :تعامل با سایر کارکنان و بهاشتراکگذاشتن تجربیات و داستانهای کاری فراموش نکنید. البته کارکنان باید این کار را آنقدری انجام دهند که احساس امنیت میکنند و صحبت با سایر همکاران جایگزین صحبت با روانشناس نیست.
- مقابله با مشکلات :تمرین مهارتهای مقابله با چالشهای روزانه مانند استرسهای کاری و سختی کار. تنفس آگاهانه، نظم، روابط سالم و مثبتاندیشی جزو این دسته از تمرینها هستند.
- استراحت در ساعات کاری : پس از یک ساعت کار کردن، حدود ده دقیقه استراحت کنید، نفس عمیق بکشید، از پشت میزتان بلند شوید و کمی راه بروید. میتوانید با همکاران خوش برخورد و مثبت خود هم صحبت شوید تا روحیه تان را بازیابی کنید.
- مشارکت در فعالیت ها :حتما سعی کنید در فعالیتهای حمایتی که کارفرما برای ارتقای سلامت روان در محیط کار ترتیب داده است مشارکت کنید.
- نبردن کارها به خانه :در صورتی که مجبور هستید این کار را انجام دهید، برای آن زمان مناسبی قرار دهید. به عنوان مثال هنگامیکه فرزندانتان مشغول انجام تکالیف یا خواب هستند.
- انجام بعضی تمرین ها :انجام تمرینهای خود مراقبتی در زمان استراحت وسط روز یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار است. گوش دادن به پادکستهای الهامبخش، مدیتیشن، تنفس آگاهانه و پیاده روی تمرینهایی برای بازیابی آرامش و سلامت روان در محیط کار هستند.
- توجه تغذیه و سلامت :توجه به سلامت جسمانی با تغذیه سالم و ورزش را هیچ موقع فراموش نکنید.
سخن آخر
سلامت روان در محل کار یعنی کارکنان استانداردهای رفاه اجتماعی را داشته باشند. مطمئن بودن از امنیت شغلی، توانایی حل مسائل مالی و فشار کاری مناسب برای افراد جزو عوامل سلامت روان هستند.
بخشی از تأمین سلامت روان به کارفرمایان و امکانات و منابعی برمیگردد که در اختیار کارکنان قرار میدهند و بخشی از آن به خود کارکنان بستگی دارد. برخی از کارکنان حتی موقع کارکردن در بهترین محیط های کاری هم خود را با استرسهای الکی درگیر میکنند و به سلامت روانشان آسیب میرسانند. تأمین بهداشت روانی در محیط کار پروسه ای دوطرفه است و به همکاری و تعامل کارکنان و کارفرماها بستگی دارد.
در این مقاله به بررسی پیامدها و عوامل موثر بر بهداشت روانی در محیط کار پرداختیم . اگر شما نیز عوامل دیگری را میشناسید در قسمت کامنت ها به اشتراک بگذارید.
مطالب زیر را حتما بخوانید
-
اعتبار مدارک MBA ،DBA و POST DBA
72 بازدید
-
تکنیک های بازاریابی برای سالن های زیبایی
59 بازدید
-
10 چالش بزرگ شروع یک کسبوکار
140 بازدید
-
جانشین پروری چیست؟ (دلایل اهمیت و مراحل آن)
652 بازدید
-
مدیریت ارتباط با مشتری یا CRM چیست؟(ویژگی ها و مزایا آن)
263 بازدید
-
21 عادت روزانه مدیران موفق (چک لیست موفقیت در کسب و کار)
2.36k بازدید
دیدگاهتان را بنویسید