سلسله مراتب نیاز ها

بالا رفتن از سلسه مراتب نیاز ها :

آبراهام مَزلو ، پرفسور روان شناسی دانشگاه های برندایس و بروکلین و کلمبیا ، نظریه ی سلسله انگیزش را در سال ۱۹۴۳ پایه گذاری کرد . نظریه سلسله مراتب نیازها که در شکل زیر نمایان است ،اساساً همان چیزی است که از اسمش پیداست.
فرض بر این است که شما بر اساس نیاز های اساسی و رده پایینی دارای انگیزش می شوید که در طول ده ها هزار سال تکامل یافته است ، مثل غذا و خواب .

وقتی این نیازها تامین می‌شود، دیگر به شما انگیزه نمی دهد و شما به مرحله بالات هِرم می روید و این روند تا زمانی که شما به راس حرم هرم برسید ، ادامه می یابد.

پس سلسله مراتب نیازها چگونه عمل می کند ؟ زمانی که شما نیازهای اساسی خود را تامین می کنید ، به مرحله ی بالاتری می روید و این روند به همین ترتیب ادامه می یابد .

در اینجا نمای کلی هر یک از مراحل نشان می دهیم :

نیاز های فیزیولوژیکی :

مبنای اصلی نیازهای شما را تشکیل می دهد ، مثل غذا و سر پناه .

نیاز به امنیت :

ممکن است شامل اموری همچون امنیت شغلی ، حقوق بازنشستگی و حقوق ایام بیماری باشد یا با مسائل مربوط به امنیت فیزیکی ، مثل لباس های محافظ در ارتباط باشد .

نیازهای اجتماعی :

نشان می دهد اکثر افراد نیاز دارند به گروهی احساس تعلق کنند . می توان این نیاز را از طریق پیشنهاد کردن فرصت هایی همچون کار تیمی یا روابط کاری مثبت تامین کرد.

نیاز به احترام :

منعکس کننده ی این نیاز افراد است که عملکرد شغلی خوب آن ها دیده شود . برای مثال : این نیازها می تواند از طریق کسب احترام در نتیجه ی ترفیع درجه باشد .

خودشکوفایی :

به تصوری که شما از خودتان درباره‌ی موفقیت های کاری دارید ، برمی گردد . برای مثال ، ممکن است به شدت تمایل داشته باشید مدیر اجرایی سازمان شوید یا با استفاده از شغلتان سرمایه ی کافی برای برنده شدن مدال طلای المپیک را به دست آورید .

در مقام مدیر ، آگاهی از جایگاه افراد در این سلسله مراقب، برای ایجاد انگیزش در آن ها مهم است . فردی را در نظر بگیرید که دستمزدی متوسط دریافت می کند و برای گذران امور روزمره خود با مشکل مواجه است، بعید به نظر می‌رسد که بتوان به چنین کسی از طریق احتمال برنده شدن به عنوان کارمند نمونه ی ماه انگیزه داد .

اما افزایش دستمزد ساعتی برای او محرک خوبی است ؛ هرچند تاثیر چنین محرکی موقتی است . درباره ی نقش پول به عنوان محرک انگیزه در مبحث《با پول نمی توانی من را بخری …. 》 مطالب بیشتری بخوانید.

زمانی که کارکنان به مرحله ی خودشکوفایی می رسند ، این نیاز همچنان به عنوان محرک در آن ها عمل می‌کند. در واقع ، هرچه این مرحله را بیشتر تجربه کنند ، بیشتر تمایل خواهند داشت که احساس کامروایی و رشد فردی را تجربه کنند .مدیران می توانند از اصول مزلو برای انگیزش کارکنان خود استفاده کنند و تفاوتی هم نمی کند که این افراد در چه مرحله ای قرار داشته باشند .

در اینجا به چند ایده که می‌تواند موجب انگیزش کارکنان در مراحل مختلف شود ، اشاره کنیم :

نیاز های فیزیولوژیکی :

در نظر گرفتن ناهار و وقت استراحت کافی و پرداخت حقوقی که جواب گوی نیاز های اساسی زندگی باشد .

نیاز به امنیت:

ایجاد مشاغل دائمی و اداری امنیت، یعنی فراهم کردن محیط کاری امن .

نیاز به احساس تعلق :

ترتیب دادن رویداد های اجتماعی ، یعنی ترغیب کارکنان به کار گروهی.

نیاز به احترام :

شناسایی و توجه به موفقیت ها به طور علنی .

خود شکوفایی :

ایجاد فرصت هایی برای پیشرفت کاری ، یعنی ایجاد محیطی که کارکنان را به چالش بکشد .

مشکل این نظریه آن است که افراد، همیشه قابل پیش بینی نیستند . انگیزه ی کارکنان ممکن است به جای نیاز های آن ها ، تحت تاثیر چیزی قرار گیرد که به شدت به آن اعتقاد دارند . برای مثال ، اگر کارکنان احساس کنند مدیر مربوط در محیط کار با کارکنان خود رفتار نا عادلانه ای دارد ، ممکن است با علم به اینکه شاید نتوانند اقساط وام خانه را پرداخت کنند و در نتیجه مجبور شدند آن راه به بانک برگردانند ، دست از کار بکشند یا اینکه با رئیس خود مخالفت کنند .

یکی از سازمان هایی که ما می شناسیم ، دستمزد متوسطی به کارکنان خود می پرداخت ؛ ولی محیط کاری آن ( مونتاژ تلفن همراه ) تمیز و امن بود . یک کار خانه‌ی فرآوری گوشت در مجاورت این سازمان راه اندازی شد که دستمزد بیشتری به کارکنانش می داد و تعدادی از کارکنان سازمان اول را تحریک کرد که برای آن ها کار کنند. چند ماه بعد، کارکنان سابق شرکت مونتاژ تلفن همراه ، برای باز پس گرفتن شغل خود به این سازمان مراجعه کردند . با وجود پرداخت دستمزد بیشتر ، محیط سرد و نا مطلوب و بالقوه خطرناک تر کارگاه فرآوری گوشت ، الویت نیازهای این کارکنان را تغییر داد .

سلسله مراتب نیاز ها یکی از مشهورترین نظریه های انگیزش است و چون این نظریه در اغلب کلاس های آموزش مدیریت دیره می شود ، مدیران به طرز نسبتاً گسترده ای از آن استفاده می کنند . اما به دلیل اینکه همه ی افراد دقیقاً همان گام هایی را که مزلو پیشنهاد کرده است دنبال می کنند ، شما نیز بهتر است در اعمال این نظریه انعطاف پذیر باشید .